غذایی و دارویی

نوشیدنی الکلی چیست و انواع نوشیدنی های الکلی

سلام به همراهان همیشگی نشریه شیمی داکس، امروز قصد داریم یک تعریف جامع از نوشیدنی‌های الکلی ارائه بدهیم و بعدش به بررسی و معرفی انواع مشروبات الکلی و ویژگی های آنها بپردازیم.

هدف ما از نوشتن این این مطلب این هست که شما یک دید کلی نسبت به دسته‌بندی این نوشیدنی‌ها پیدا کنید و با اصطلاحات و تقسیم‌بندی‌های جهانی آن‌ها آشنا شوید. در عین حال لازم است تاکید کنیم که این مطلب صرفاً برای آگاهی شما از اسامی و دسته‌بندی این نوشیدنی‌ها نوشته شده وگرنه همه ما می‌دانیم که مصرف چنین موادی برای بدن بسیار مضر است و در شرع نیز حرام به شمار میرود.

الکل چیست؟

خب قبل از اینکه به تعریف نوشیدنی های الکلی بپردازیم بد نیست که یک تعریف خلاصه و البته کاربردی از الکل را در اینجا داشته باشیم. در واقع الکل به‌طور کلی نام دسته‌ای از ترکیبات شیمیایی است که در ساختارشان یک یا چند گروه هیدروکسیل (-OH) وجود دارد. در میان الکل ها، اتانول همان ماده‌ای است که در نوشیدنی‌های الکلی یافت می‌شود و خاصیت اصلی‌اش کند کردن فعالیت سیستم عصبی مرکزی است.

نوشیدنی الکلی چیست؟

نوشیدنی‌های الکلی یا مشروبات الکلی(Alcoholic beverages) به هر نوع نوشیدنی گفته می‌شود که حاوی مقدار قابل‌توجهی اتانول(ماده‌ای که به صورت غیررسمی «الکل» نامیده می‌شود) می باشد؛ باید بدانید که این نوشیدنی‌ها معمولاً از تخمیر قندهای طبیعی موجود در میوه‌ها و غلات به دست می‌آیند و در برخی موارد برای افزایش غلظت الکل تحت فرآیند تقطیر قرار می‌گیرند.

اثرات مشروبات الکلی

اثرات مصرف مشروبات الکلی بسته به میزان استفاده از آن‌ها متفاوت است؛

این نوشیدنی ها در دوزهای پایین ممکن است باعث حالاتی مثل:

  • احساس سرخوشی
  • کاهش اضطراب
  • افزایش خوش‌مشربی

شود، در حالی که در دوزهای بالا عوارضی مانند

  • مستی
  • گیجی
  • کاهش هوشیاری و حتی بیهوشی

ایجاد می‌کند.

انواع مشروبات الکلی

خب حالا که فهمیدیم الکل چیه و مصرف آن چه عوارضی را ایجاد می‌کند بیایید یک دسته بندی جامع از این نوشیدنی ها داشته باشیم. نوشیدنی های الکلی در دنیا به 5 دسته اصلی تقسیم می‌شوند.

  1. شراب
  2. آبجو
  3. لیکور
  4. مشروبات تقطیری
  5. نوشیدنی های ترکیبی

1- شراب‌ها (Wines)

شراب‌(Wine) یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین نوشیدنی‌های الکلی می‌باشد که از تخمیر قند موجود در میوه‌ها، به‌ویژه انگور، به دست می‌آیند. شراب‌ها طعم‌های بسیار متنوعی دارند؛ از شیرین و میوه‌ای گرفته تا خشک و تلخ و جالبه بدانید که بسته به نوع انگور، منطقه تولید و روش تخمیر، رنگ و عطر متفاوتی را ارائه می‌دهند.

همان طور که احتمالاً فهمیدید اصلی‌ترین ویژگی شراب این است که از تخمیر انگور یا میوه‌های دیگر تولید می‌شوند و معمولاً درصد الکل آن‌ها بین ۸٪ تا ۱۵٪ است.

انواع شراب

  1. شراب قرمز(Red Wine): این شراب از انگور قرمزی تهیه می‌شود که طعم میوه‌ای و تانن قوی دارد. انگورهای معروف برای تولید شراب قرمز شامل کابرنه ساوینیون (Cabernet Sauvignonمرلو (Merlotپینو نوآر (Pinot Noir) و حتی انگور شانی شیراز هستند. شراب قرمز معمولاً طعم غنی و پیچیده‌ای دارد و با غذاهای گوشتی و پنیرهای قوی ترکیب خوبی ایجاد می‌کند.
  2. شراب سفید (White Wine): این شراب از انگور سفید یا قرمز پوست کنده تولید می‌شود و طعمی سبک و کمی ترش دارد. انگورهای مشهور جهانی شامل شاردونه (Chardonnayسویینیون بلانک (Sauvignon Blanc) و ریسلینگ (Riesling) هستند و در ایران کشمش سفید یا برخی گونه‌های محلی سفید قابل استفاده‌اند. شراب سفید معمولاً با غذاهای سبک، مرغ و ماهی ترکیب خوبی دارد.
  3. شراب رز (Rosé Wine): این شراب ترکیبی بین انگور قرمز و سفید است و طعمی میوه‌ای و سبک دارد. در سطح جهانی معمولاً از انگور گرناش (Grenache) و سیرا (Syrah) استفاده می‌شود. شراب رز معمولاً سرد سرو می‌شود و برای مهمانی‌ها و غذاهای سبک مناسب است.
  4. شراب شیرین (Dessert Wine): این نوع شراب‌ها طعم شیرین دارند و معمولاً شکر بالا و الکل حدود ۱۵-۱۶٪ دارند. نمونه‌های معروف شامل موسکاتو (Moscato) و پورت (Port) هستند. این شراب‌ها معمولاً به عنوان دسر یا همراه با شیرینی مصرف می‌شوند.
  5. شراب گازدار (Sparkling Wine): این شراب با گاز طبیعی یا مصنوعی تولید می‌شود و طعم تازه و خنکی دارد. انگورهای معروف برای تولید جهانی شامل شاردونه (Chardonnay) و پینو نوآر (Pinot Noir) هستند. این شراب‌ها معمولاً برای جشن‌ها و مراسم ویژه استفاده می‌شوند.
نوع شراب طعم و ویژگی‌ها درصد الکل
Red Wine (شراب قرمز) طعم میوه‌ای، تانن قوی، غنی و پیچیده ۸–۱۵٪
White Wine (شراب سفید) طعمی سبک و کمی ترش، مناسب غذاهای سبک و ماهی ۸–۱۴٪
Rosé Wine (شراب رز) طعم میوه‌ای و سبک، معمولاً سرد سرو می‌شود ۹–۱۳٪
Dessert Wine (شراب شیرین و دسر) شیرین، مناسب دسر و شیرینی ۱۵–۱۶٪
Sparkling Wine (شراب گازدار) تازه و خنک، مناسب جشن‌ها و مراسم ۱۰–۱۲٪

2- آبجو (Beer)

آبجو یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های الکلی در جهان است که از تخمیر غلاتی مانند جو یا گندم عموماً به دست می‌آید. این نوشیدنی طعم متنوعی دارد و می‌تواند سبک، تلخ، شیرین یا میوه‌ای باشد و بسته به نوع و روش تخمیر، رنگ‌های روشن تا تیره ای پیدا می کند.

همان طور که گفتیم، مهمترین ویژگی آبجو این است که از تخمیر غلات تولید می‌شود و معمولاً الکل آن بین ۳٪ تا ۱۰٪ است.

انواع آبجو

  1. لاگر (Lager): آبجویی سبک و روشن که معمولاً سرد سرو می‌شود. طعم ملایم و کمی شیرین دارد و برای مصرف روزمره بسیار مناسب است.
  2. آل (Ale): آبجویی با طعم غنی‌تر و میوه‌ای که معمولاً رنگ تیره‌تری نسبت به لاگر دارد. طعم پیچیده‌تر آن باعث می‌شود با غذاهای متنوع ترکیب خوبی ایجاد کند.
  3. استوت و پورتر (Stout & Porter): آبجوهای تیره و تلخ با طعم شکلاتی و قهوه‌ای، معروف‌ترین نمونه آن گینس (Guinness) است. این نوع آبجو غنی و سنگین است و برای علاقه‌مندان به طعم‌های عمیق مناسب است.
  4. آبجوی گندم (Wheat Beer): آبجویی سبک و کمی ترش با طعمی میوه‌ای و ادویه‌ای که معمولاً از گندم و جو تهیه می‌شود. این آبجو طراوت خاصی دارد و در روزهای گرم بسیار محبوب است.

منظور از طعم عمیق، در واقع طعم پیچیده، چندلایه و با ماندگاری طولانی در دهان است، نه اینکه فقط تلخ یا شیرین باشد.

نوع آبجو مواد اصلی / ترکیبات نمونه طعم و ویژگی‌ها درصد الکل
Lager (لاگر) جو و گندم سبک و شفاف، طعم ملایم و کمی شیرین، معمولاً سرد سرو می‌شود ۴–۶٪
Ale (آل) جو، مالت، گاهی میوه یا ادویه طعم غنی و میوه‌ای، رنگ تیره‌تر، پیچیده‌تر ۴–۷٪
Stout & Porter (استوت و پورتر) جو تیره، مالت، گاهی شکلات یا قهوه تلخ و شکلاتی، طعم عمیق و غنی ۴–۸٪
Wheat Beer (آبجوی گندم) گندم، جو، گاهی ادویه و میوه سبک و کمی ترش، طعم میوه‌ای و ادویه‌ای ۴–۵٪

3- لیکورها و نوشیدنی‌های تقویت‌شده (Liqueurs & Fortified Wines)

طبق تحقیقات شیمی داکس این دسته از نوشیدنی‌های الکلی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

  1. لیکور (Liqueur): نوشیدنی‌هایی شیرین و طعم‌دار که با افزودن شکر، میوه‌ها، گیاهان یا ادویه‌ها به الکل تولید می‌شوند. مثال: آمارتو (Amaretto) با طعم بادام.
  2. نوشیدنی تقویت‌شده (Fortified Wine): شراب‌هایی که با افزودن الکل مقطر (مانند براندی) قوی‌تر می‌شوند. مثال: پورت (Port Wine) که الکل بالاتر و طعمی شیرین‌تر دارد.

در واقع مهم‌ترین ویژگی لیکورها و نوشیدنی‌های تقویت‌شده این است که نسبت به شراب یا آبجو، معمولاً شیرین‌تر، غلیظ‌تر و قوی‌تر هستند و درصد الکل آن‌ها بین ۱۵٪ تا ۳۰٪ متغیر است.

انواع لیکور

  1. آمارتو (Amaretto): یک لیکور ایتالیایی با طعم بادام و هسته زردآلو که شیرین و معطر است.
  2. کوینترو (Cointreau): لیکوری فرانسوی با طعم پرتقال تلخ و شیرین، شفاف و پرطرفدار در کوکتل‌ها می‌باشد.
  3. کرم دو کاکائو (Crème de Cacao): لیکوری شکلاتی با طعمی شیرین که معمولاً در دسرها و نوشیدنی‌های ترکیبی استفاده می‌شود.
  4. پورت (Port Wine): شراب شیرین و تقویت‌شده پرتغالی که معمولاً همراه با دسر سرو می‌شود.
  5. شری (Sherry): این یک شراب تقویت‌شده اسپانیاییه که در آشپزی و سرو کنار غذا کاربرد زیادی دارد.
  6. ورموت (Vermouth): این شراب بوسیله برخی گیاهان و ادویه جات  تقویت و معطرشده و پایه بسیاری از کوکتل‌های کلاسیک مثل مارتینی می‌باشد.
نام نوشیدنی منشأ ویژگی‌ها
آمارتو (Amaretto) ایتالیا لیکوری شیرین با طعم بادام و هسته زردآلو، معطر و محبوب در دسرها
کوینترو (Cointreau) فرانسه لیکوری شفاف با طعم پرتقال تلخ و شیرین، پرکاربرد در کوکتل‌ها
کرم دو کاکائو (Crème de Cacao) فرانسه لیکوری شکلاتی و شیرین، مناسب برای دسرها و نوشیدنی‌های ترکیبی
پورت (Port Wine) پرتغال شراب تقویت‌شده شیرین و غنی، معمولاً همراه با دسر سرو می‌شود
شری (Sherry) اسپانیا شراب تقویت‌شده با انواع خشک تا شیرین، کاربرد در آشپزی و سرو کنار غذا
ورموت (Vermouth) ایتالیا / فرانسه شراب تقویت‌شده و معطر با گیاهان و ادویه‌ها، پایه کوکتل‌های کلاسیک

4- مشروبات تقطیری یا قوی (Spirits / Distilled Drinks)

این دسته از نوشیدنی‌های الکلی از طریق فرایند تقطیر تولید می‌شوند و به همین دلیل درصد الکل بالاتری نسبت به شراب و آبجو دارند. به طور کلی ما در شیمی داکس آن‌ها را به دو گروه تقسیم کردیم.

  1. مشروبات صنعتی و تولید کارخانجات (Industrial Spirits): این دسته شامل نوشیدنی‌های شناخته‌شده جهانی مانند ویسکی، ودکا، جین و رم است که در کارخانه‌ها و با فرایندهای استاندارد تولید می‌شوند. هر کدام از این نوشیدنی‌ها بسته به ماده اولیه (غلات، سیب‌زمینی، نیشکر و…) و روش تقطیر، طعم و ویژگی خاص خود را دارند.
  2. مشروبات سنتی و محلی با الکل بالا (Traditional / Local Spirits): در بسیاری از کشورها و مناطق، انواع نوشیدنی‌های تقطیری به صورت محلی تولید می‌شوند. برای مثال «عرق سگی» در ایران یا «راکی» در ترکیه از جمله نمونه‌های سنتی هستند که به روش بومی تهیه شده و معمولاً درصد الکل بالایی دارند.

در واقع مهم‌ترین ویژگی مشروبات تقطیری این است که به دلیل فرایند تقطیر، غلظت الکل بسیار بالاتری دارند (معمولاً بین ۳۵٪ تا ۵۰٪ و گاهی بیشتر) و اثرات آن‌ها روی بدن شدیدتر و سریع‌تر از دیگر نوشیدنی‌های الکلی است.

انواع مشروبات تقطیری

  1. ویسکی (Whiskey/Whisky): نوشیدنی‌ای مقطر از غلات تخمیرشده (مانند جو و ذرت) که معمولاً در بشکه‌های بلوط ذخیره می‌شود. بسته به نوع، می‌تواند طعمی دودی، شیرین یا غنی داشته باشد. انواع معروف آن شامل ویسکی اسکاتلندی، ایرلندی، بوربن و کانادایی است.
  2. ودکا (Vodka): نوشیدنی بی‌رنگ و تقریباً بی‌بو که اغلب از غلات یا سیب‌زمینی تهیه می‌شود. ودکا یکی از پرمصرف‌ترین مشروبات تقطیری در جهان است و پایه بسیاری از کوکتل‌ها به شمار می‌رود.
  3. جین (Gin): مشروبی بر پایه ودکا یا گندم که با عصاره جونیپر (عرعر کوهی) و گیاهان معطر طعم‌دهی می‌شود. جین رایحه‌ای گیاهی و تازه دارد و در کوکتل‌ها بسیار پرکاربرد است.
  4. رم (Rum): نوشیدنی‌ای که از شکر یا ملاس نیشکر تقطیر می‌شود. رم طعمی شیرین، کاراملی و گاهی میوه‌ای دارد و معمولاً با مناطق گرمسیری و کارائیب شناخته می‌شود.
  5. تکیلا (Tequila): مشروب تقطیری سنتی مکزیک که از گیاه آگاو آبی تولید می‌شود. تکیلا طعمی گیاهی، تند و متمایز دارد و بخش مهمی از فرهنگ نوشیدنی‌های مکزیک است.
  6. برندی و کنیاک (Brandy & Cognac): نوشیدنی‌های مقطر از تخمیر انگور که معمولاً در بشکه‌های بلوط نگهداری می‌شوند. طعم آن‌ها غنی، بلوطی و قوی است و کنیاک نوع خاصی از برندی است که تنها در منطقه خاصی از فرانسه تولید می‌شود.
  7. لیکورهای تلخ و ادویه‌ای (Bitter / Amaro): دسته‌ای از نوشیدنی‌های مقطر با گیاهان و ادویه‌ها که معمولاً طعمی تلخ، معطر و شربتی دارند. این نوع بیشتر به عنوان هضم‌کننده (Digestif) بعد از غذا استفاده می‌شود.
    راکی (Rakı): مشروب سنتی ترکیه که از تقطیر انگور و افزودن طعم رازیانه یا بادیان رومی تهیه می‌شود. رنگ آن شفاف است اما با افزودن آب، سفید شیری می‌شود.
  8. عرق سگی: نوشیدنی سنتی و غیررسمی ایران که به‌صورت خانگی تولید می‌شود. این نوع از انگور یا سایر میوه‌ها تقطیر می‌شود و درصد الکل بالایی دارد.
  9. عرق خرما: در برخی مناطق ایران و کشورهای عربی از تقطیر خرما تولید می‌شود. این نوشیدنی طعمی شیرین و میوه‌ای دارد.
  10. سوچو (Soju): مشروب سنتی کره‌ای که از برنج یا سیب‌زمینی تهیه می‌شود و درصد الکل آن معمولاً کمتر از ودکا است اما هنوز در دسته مشروبات تقطیری قرار می‌گیرد.
  11. ساچه (Sake): نوشیدنی سنتی ژاپنی که از برنج تخمیرشده تهیه می‌شود و گاهی برای افزایش غلظت، تقطیر نیز می‌شود.
نام نوشیدنی کشور منشأ طعم پایه درصد الکل
ویسکی (Whiskey/Whisky) اسکاتلند / ایرلند / آمریکا دودی، شیرین، بلوطی ۴۰٪ – ۵۰٪
ودکا (Vodka) روسیه / لهستان خنثی، بی‌بو و بی‌طعم ۳۵٪ – ۴۵٪
جین (Gin) انگلستان گیاهی، جونیپر، معطر ۳۵٪ – ۴۵٪
رم (Rum) کارائیب شیرین، کاراملی، میوه‌ای ۳۵٪ – ۴۵٪
تکیلا (Tequila) مکزیک گیاهی، تند، کمی دودی ۳۵٪ – ۴۵٪
برندی و کنیاک (Brandy & Cognac) فرانسه میوه‌ای، بلوطی، قوی ۳۵٪ – ۴۵٪
لیکورهای تلخ و ادویه‌ای (Bitter / Amaro) ایتالیا تلخ، گیاهی، ادویه‌ای ۱۵٪ – ۳۰٪
راکی (Rakı) ترکیه رازیانه‌ای، شیرین-تلخ ۴۰٪ – ۵۰٪
عرق سگی ایران میوه‌ای، قوی، تند ۴۰٪ – ۵۰٪
عرق خرما ایران / کشورهای عربی شیرین، میوه‌ای ۳۰٪ – ۴۵٪
سوچو (Soju) کره جنوبی ملایم، کمی شیرین ۲۰٪ – ۲۵٪
ساچه (Sake) ژاپن ملایم، برنجی، کمی شیرین ۱۲٪ – ۲۰٪

5- نوشیدنی‌های ترکیبی و کوکتل‌ها (Cocktails & Mixed Drinks)

این دسته از نوشیدنی‌ها در واقع ترکیبی از یک یا چند نوع مشروب الکلی با مواد دیگر مثل آبمیوه، سودا، قهوه یا حتی خامه هستند. کوکتل‌ها معمولاً برای ایجاد طعم‌های متنوع، زیبا و جذاب تهیه می‌شوند. همان طور که احتمالاً مهم‌ترین ویژگی نوشیدنی‌های ترکیبی و کوکتل‌ها این است که امکان بی‌نهایت تنوع در طعم، رنگ و شکل سرو دارند و همین باعث محبوبیت بالای آن‌ها در سراسر جهان شده است.

انواع نوشیدنی‌های ترکیبی

  1. مارتینی (Martini): کوکتلی کلاسیک که معمولاً از جین و ورموت تهیه می‌شود و با زیتون یا پوست لیمو تزئین می‌گردد. این نوشیدنی یکی از نمادین‌ترین کوکتل‌های جهان است.
  2. مِموسا (Mimosa): ترکیبی سبک و محبوب از شامپاین و آب پرتقال که بیشتر در وعده‌های صبحانه و برانچ سرو می‌شود. طعم شیرین و گازدار آن باعث محبوبیتش در مهمانی‌هاست.
  3. موهیتو (Mojito): کوکتلی کوبایی با پایه رم سفید، لیموترش، شکر، نعناع تازه و آب گازدار. طعم خنک و تازه‌ای دارد و در روزهای گرم بسیار پرطرفدار است.
  4. مارگاریتا (Margarita): نوشیدنی معروف مکزیکی با ترکیب تکیلا، لیموترش و لیکور پرتقالی (مثل کوینترو). معمولاً در لیوان لبه‌نمکی سرو می‌شود و طعمی ترش و تند دارد.
  5. لانگ درینک‌ها (Long Drinks): دسته‌ای از نوشیدنی‌های ترکیبی سبک که با الکل و نوشیدنی‌های غیرالکلی رقیق می‌شوند. نمونه‌های رایج آن شامل رم با کولا، ودکا با آب پرتقال یا جین با تونیک است. این نوشیدنی‌ها معمولاً حجم بیشتری دارند و برای مصرف آرام‌تر طراحی شده‌اند.
نام کوکتل کشور / منشأ مواد اصلی طعم
مارتینی (Martini) انگلستان / آمریکا (کلاسیک) جین، ورموت؛ تزئین با زیتون یا پوست لیمو خشک، گیاهی و الکلی
مموسا (Mimosa) فرانسه / جهانی (برانچ) شامپاین یا شراب گازدار، آب پرتقال گازدار، میوه‌ای و ملایم
موهیتو (Mojito) کوبا رم سفید، نعناع، شکر، لیموترش، آب گازدار خنک، تازه و نعناعی
مارگاریتا (Margarita) مکزیک تکیلا، لیموترش، لیکور پرتقالی (مثلاً کوینترو) ترش، تند و کمی شور (لبه لیوان نمکی)
لانگ درینک‌ها (Long Drinks) متنوع / جهانی الکل پایه + نوشیدنی غیرالکلی (مثلاً رم + کولا، ودکا + آب‌میوه، جین + تونیک) متنوع؛ اغلب رقیق‌تر، مناسب مصرف طولانی‌تر

عوارض و مضرات مصرف نوشیدنی های الکلی

همان طور که گفتیم، نوشیدنی الکلی بر بدن و ذهن تأثیر می‌گذارد و اثرات آن بسته به میزان مصرف متفاوت است. مصرف کم ممکن است باعث احساس سرخوشی، آرامش و کاهش اضطراب شود، اما مصرف زیاد یا مداوم می‌تواند منجر به مستی، کاهش هوشیاری، اختلال در تصمیم‌گیری و کاهش هماهنگی حرکتی گردد.

علاوه بر این، الکل می‌تواند به کبد، قلب، کلیه‌ها و دستگاه عصبی آسیب برساند و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و وابستگی جسمی و روانی را افزایش دهد. در ادامه این مطلب از نشریه شیمی داکس تحقیقات علمی بیشتری را در این خصوص با شما به اشتراک می‌گذاریم.

تحقیقات علمی اثر الکل بر بدن 

دکتر اندرو هیوبرمن، استاد عصب‌شناسی دانشگاه استنفورد، توی یکی از ویدیوهاش درباره‌ی اثرات مصرف الکل روی بدن و مغز اینطوری توضیح داده که مصرف زیاد الکل، یعنی به طور میانگین بین 12 تا 24 نوشیدنی در هفته، به‌شدت به سلامت شما آسیب می‌زند. این آسیب‌ها عمدتا شامل سه مورد می‌باشد.

  1. تخریب مغز و سیستم عصبی
  2. ضعیف شدن حافظه
  3. کم شدن توانایی فکر کردن و برنامه‌ریزی

حالا شاید بگویید ما آن‌قدر زیاد الکل مصرف نمی‌کنیم و مصرفمان در حد اعتدال است؛ مثلاً هفته‌ای یکی دو بار مقدار کمی نوشیدنی الکلی می‌نوشیم و زندگی‌مان هم به‌هم نریخته است. اما سؤال اصلی اینجاست: آیا افرادی که مصرف مشروبات الکلی آن‌ها هم کم است، دچار آسیب‌هایی که نام بردیم می‌شوند؟ طبق یک تحقیق بزرگ روی بیش از 35000 نفر در انگلستان، حتی افرادی که الکل را با اعتدال مصرف می‌کنند هم دچار تخریب عصبی می‌شوند، فقط شدت اثر آن کمی کمتر است.

یه نکته جالب که بد نیست بدانید این هست که، حدود 80% بزرگسالان تو دنیا الکل مصرف می‌کنند…

نوشیدنی الکلی چگونه به بدن ما آسیب می‌رساند؟

بیایید به این سؤال مهم که الکل چگونه کار می‌کند و دقیقاً چه بلایی سر بدن ما می‌آورد؟ پاسخ بدهیم. مهم‌ترین ویژگی الکل این است که هم در آب و هم در چربی حل می‌شود و دقیقاً به همین دلیله که خیلی راحت وارد بافت‌ها و سلول‌های مختلف بدن، حتی مغز ما می‌شود.

در واقع وقتی الکل وارد بدن می‌شود، ابتدا به ماده‌ای بسیار سمی به نام استالدهید تبدیل می‌شود؛ ماده‌ای که حتی از خود الکل هم خطرناک‌تر است و بدن به سختی می‌تواند آن را تحمل کند. سپس کبد تلاش می‌کند هرچه سریع‌تر این سم را به استات(نوعی انرژی یا کالری محسوب می‌شود) تبدیل کند؛ اما این انرژی در واقع یک کالری پوچ است، چون هیچ ارزش غذایی یا مواد مغذی مفیدی برای بدن ندارد.

همان طور که بالاتر هم اشاره کردیم، مشکل اصلی همان استالدهید هاست که می‌تواند وارد مغز شود و اثرات مخرب خود را نشان دهد. الکل براحتی از سد محافظ مغز عبور می‌کند و خودش را به بخش‌های حساسی مثل کورتکس پیش‌پیشانی می‌رساند؛ بخشی که مسئول تصمیم‌گیری منطقی و برنامه‌ریزی است و دقیقا به خاطر همینه که فرد بعد از نوشیدن الکل معمولاً بدون توجه به عواقب، کارهای هیجانی و حتی غیرعادی انجام می‌دهد.

اعتیاد و گرایش به الکل

حالا هیوبرمن یه نکته جالب دیگه هم میگه: افرادی که جزو دسته دوم هستند و بصورت معتدل الکل مصرف می‌کنند، احتمال اینکه در آینده الکلی بشوند خیلی بیشتره… ساده بخواهم بگم اگه بعد از نوشیدن الکل احساس خوبی دارین و حالتون حسابی بهتر میشه، باید حواستون جمع باشه؛ احتمال گرایش به مصرف بیشتر و اعتیاد در شما بالاتر از بقیه است.

هیوبرمن معتقده از دیگر عواملی که منجر به اعتیاد و گرایش به الکل می‌شود میتوانیم به عواملی مثل

  • ژنتیک: بعضی افراد به خاطر ژن‌هاشون نسبت به الکل حساس‌ترن و حال بهتری ازش می‌گیرند، بنابراین احتمال گرایششون به مصرف بیشتر بالاتر می باشد.
  • محیط اطراف: افرادی که در محیطی زندگی می‌کنند که مصرف الکل بالاست یا دوستان و خانواده‌شون زیاد مشروبات الکلی می‌خورند، بیشتر در معرض مصرف قرار می‌گیرند و حتی اگر ژن ضعیف‌تری هم داشته باشن، ممکنه گرایش‌شون به الکل بالا برود.
  • سن شروع مصرف: هرچقدر سن شروع مصرف پایین‌تر باشه، احتمال گرایش به اعتیاد در آینده بیشتر میشود.

رابطه سرطان و مصرف مشروبات الکلی

در مورد سرطان هم هیوبرمن نکات جالبی میگه… مصرف الکل می‌تواند باعث تغییراتی در ژن‌ها شود و ریسک سرطان‌هایی مثل سرطان سینه در خانم‌ها را افزایش دهد. توجه کنید که حتی مقدار کمی نوشیدنی الکلی هم می‌تواند اثر داشته باشد. بنابراین مهم است که حتی مصرف معتدل با آگاهی انجام شود. هیوبرمن می‌گوید هیچ راهی برای خنثی کردن صددرصدی این اثر وجود ندارد، ولی مراقبت‌های جزئی مثل مصرف فولیک اسید و ویتامین B12 قبل و بعد از مصرف ممکن است تا حدودی کمک کند.

آیا مصرف الکل بر رابطه جنسی هم اثر می‌ گذارد؟

الکل همچنین روی هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد، به‌خصوص تستوسترون و استروژن. این تغییرات می‌توانند باعث کاهش میل جنسی، افزایش سطح استروژن در مردان و حتی بروز مشکلاتی مثل بزرگ شدن بافت سینه شوند. حتی مصرف معتدل و گاه‌به‌گاه اگر به صورت مداوم ادامه پیدا کند، ممکن است اثرات منفی روی هورمون‌ها و عملکرد جنسی داشته باشد.

توجه کنید که مصرف طولانی‌مدت یا افراطی این نوشیدنی‌ها می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی، وابستگی شدید و بروز اختلالی به نام الکلیسم گردد.

الکلیسم چیست؟

شاید برای شما هم در اینجا سوال شده باشه که الکلیسم چیه؟ اگر بخواهم یه تعریف علمی از الکلیسم ارائه بدهم باید اینطوری بگم که؛  الکلیسم نوعی وابستگی و اعتیاد به مصرف الکل است که با ناتوانی در کنترل نوشیدن و بروز مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی همراه می‌شود.

اصطلاحاً حالت الکلیسم  4 تا ویژگی و خصوصیت مهم دارد:

  1. کنترل نداشتن روی نوشیدن؛ فرد نمی‌تواند جلوی خودش را بگیرد.
  2. ادامه دادن مصرف الکل حتی وقتی می‌داند برایش مشکل‌ساز است.
  3. عادت کردن بدن به الکل و نیاز به مقدار بیشتری برای مست شدن.
  4. بروز علائم ناخوشایند مثل لرزش یا اضطراب وقتی الکل مصرف نمی‌شود.

تشخیص الکلیسم

ساده و راحت بخواهم بگم، برای تشخیص الکلیسم باید حداقل یک سال مصرف نادرست الکل همراه با چند مورد از موارد زیر وجود داشته باشد:

✔️ نیاز به مقدار بیشتر الکل برای مستی و بروز علائم ترک در صورت قطع مصرف
✔️ نوشیدن زیاد و مکرر
✔️ ناتوانی در کنترل یا قطع مصرف الکل
✔️ صرف وقت زیاد برای تهیه و مصرف مشروبات الکلی
✔️ کاهش فعالیت‌های اجتماعی، شغلی یا خلاقانه
✔️ ادامه مصرف با وجود آگاهی از عوارض جسمی و روانی

این مطلب بزودی آپدیت می شود.

سوالات متداول (FAQ)

نوشیدنی های الکلی چگونه کار می‌کنند؟

الکل به دلیل اینکه هم در آب و هم در چربی حل می‌شود، به راحتی وارد بافت‌ها و سلول‌های بدن می‌گردد و حتی می‌تواند از سد خون-مغز عبور کند. پس از ورود به بدن، بخشی از آن به ماده‌ای سمی به نام استالدهید تبدیل می‌شود که بدن باید آن را به انرژی تبدیل کند، اما این کالری فاقد ارزش غذایی واقعی است.

مصرف مشروبات الکلی چگونه روی ما تأثیر می‌گذارد؟

الکل سیستم عصبی مرکزی را کند می‌کند و می‌تواند به بخش‌های حساس مغز مانند کورتکس پیش‌پیشانی برسد؛ بخشی که مسئول تصمیم‌گیری و کنترل رفتار است. به همین دلیل مصرف‌کننده ممکن است احساس سرخوشی، کاهش اضطراب یا رفتارهای هیجانی و غیرعادی را تجربه کند.

نوشیدنی های الکلی چگونه به بدن ما آسیب می‌رسانند؟

استالدهید و خود الکل می‌توانند به کبد، قلب، کلیه‌ها و مغز آسیب برسانند. مصرف طولانی‌مدت یا زیاد باعث اختلال در تصمیم‌گیری، کاهش هماهنگی حرکتی، وابستگی جسمی و روانی و افزایش خطر بیماری‌های مزمن می‌شود. علاوه بر این، کالری حاصل از الکل پوچ است و هیچ ارزش تغذیه‌ای برای بدن ندارد، بنابراین می‌تواند به افزایش وزن و مشکلات متابولیک نیز منجر شود.
نمایش بیشتر

behrouz zarghani

سلام! من بهروز زرقانی متولد 1375، فارغ التحصیل رشته مدیریت بازرگانی و MBA هستم، بیش از یک دهه است که در دنیای محتوا و وبلاگنویسی فعالیت دارم و عاشق شیمی و IT هستم. از همون ترم‌های اول دانشگاه دوست داشتم، بین دانش آکادمیک و علایق شخصی‌ام یک ارتباطی برقرار کنم، بخاطر همین نزدیک به یک دهه است که در وبینارها و سمینارهای آموزشی مرتبط با این حوزه‌ها شرکت میکنم تا اطلاعاتم رو به روز نگه دارم و می‌توانم بگم از سال 1400 در حوزه آموزش و معرفی مواد شیمیایی بصورت جدی فعالیت دارم. بالاخره اواخر سال 1403 بود که تصمیم گرفتم، مجله اینترنتی شیمی داکس را تاسیس کنم. تو شیمی داکس، تلاش میکنم مطالب مفید و کاربردی رو در اختیارتون بگذارم تا بتوانید با خیال راحت از اطلاعات معتبر استفاده کنید.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا